La
Tierra del Agua./ Uxia: Voz principal / Xosé Manuel Budiño: Gaitas, Flautas y Coros gallegos de hombre
Este foi
o primeiro poema en galego de Curros Enríquez, escrito cando aínda era
estudiante. Tempo despois “Cántiga” foi musicada e converteuse nun dos temas
máis coñecidos e tradicionais en Galicia.
Manuel Curros Enríquez
CÁNTIGA (5 de xuño de 1869)
No
xardín unha noite sentada
ó
refrexo do branco luar,
unha
nena choraba sin trégolas
os
desdés dun ingrato galán.
I a
coitada entre queixas decía:
"Xa
no mundo non teño ninguén,
vou
morrer e non ven os meus ollos
os
olliños do meu doce ben".
Os seus
ecos de malenconía
camiñaban
nas alas do vento,
i o lamento
repetía:
"¡Vou
morrer e non ven ó meu ben!"
Lonxe dela, de pé sobre a popa
dun
aleve negreiro vapor,
emigrado,
camiño de América
vai o
probe, infelís amador.
I
ó mirar as xentís anduriñas
cara a
terra que deixa cruzar:
"Quen
pudera dar volta -pensaba-,
quen
pudera convosco voar!..."
Mais as
aves i o buque fuxían
sin ouír
seus amargos lamentos;
sólo os ventos
repetían:
"¡Quen
pudera convosco voar!"
Noites craras, de aromas e lúa,
desde
entón ¡que tristeza en vós hai
prós que
viron chorar unha nena,
prós que
viron un barco marchar!...
Dun amor celestial, verdadeiro,
quedou
sólo, de bágoas a proba,
unha cova
nun outeiro
i on
cadavre no fondo do mar.
NOUTURNIO (Aires da miña terra", 1880)
Da aldea lexana fumegan as tellas;
detrás dos petoutos vai póndose o sol
retornan prós eidos coa noite as ovellas
tiscando nas beiras o céspede mol.
Un vello, arrimado nun pan de sanguiño,
o monte atravesa de cara ó pinar.
Vai canso; unha pedra topou no camiño
e nela sentouse pra folgos tomar.
-¡Ai! -dixo-, ¡que triste,
que triste eu estou!
I on sapo, que o oía,
repuxo: -¡Cro, cro!
¡Ás ánemas tocan!... Tal noite como esta
queimóuseme a casa, morreume a muller
ardeume a xugada na corte, i a besta,
na terra a semente botouse a perder.
Vendín prós trabucos bacelos e hortas
e vou polo mundo de entón a pedir;
mais cando non topo pecháda-las portas,
os cans sáienme a elas e fanme fuxir
Canta, sapo, canta:
¡ ti e eu somos dous!...
I o sapo, choroso,
cantaba: -¡ Cro, cro!
Soliños estamos antrambos na terra,
mais nela un buraco ti alcontras i eu non;
a ti non te morden os ventos da serra,
i a min as entranas i os osos me ron.
Ti, nado nos montes, nos montes esperas,
decote cantando, teu térmeno ver;
eu, nado entre os homes, dormento entre as feras;
e morte non acho, si quero morrer.
Xa tocan. .. Recemos,
¡que dicen que hai Dios!...
El reza, i o sapo
cantaba: -¡ Cro, cro!
A noite cerraba, i o raio da lúa
nas lívidas cumes comenza a brilar;
curisco que tolle nos álbores brúa
i escóitase ó lexos o lobo oubear.
O probe do vello, cos anos cangado,
ergueuse da pedra i o pau recadou;
virou para os ceos o puño pechado
e cara ós touzales rosmando marchou. ..
Cosollos seguíndoo
na escura estensión,
o sapo quedouse
cantando: -¡Cro, cro!
Para saber mais sobre o autor:
http://es.wikipedia.org/wiki/Manuel_Curros_Enr%C3%ADquez
http://www.terradecelanova.com/html/curros_enriquez.htm